Tradycyjna muzyka koreańska, znana ze swojej bogatej historii i różnorodności, obejmuje szeroki zakres stylów i form, od epickich opowieści pansori po dynamiczne występy samulnori. W tym artykule przyjrzymy się bliżej tym dwóm wyjątkowym gatunkom muzycznym, które odgrywają kluczową rolę w koreańskiej kulturze muzycznej.
Pansori – epicka opowieść w muzyce
Pansori to tradycyjna koreańska forma muzyczna, która łączy w sobie śpiew, narrację i dramat. Jest to unikalny gatunek, który wywodzi się z XVIII wieku i jest często porównywany do opery ze względu na swoją złożoność i emocjonalną głębię. Pansori składa się z dwóch głównych elementów: śpiewaka (sorikkun) i bębniarza (gosu), którzy wspólnie tworzą intensywne i poruszające występy.
Historia i rozwój pansori
Początki pansori sięgają XVIII wieku, kiedy to forma ta zaczęła zyskiwać popularność wśród ludności wiejskiej. W tamtych czasach pansori było wykonywane na otwartych przestrzeniach, takich jak targi i festiwale, gdzie przyciągało tłumy swoją dramatyczną narracją i muzycznym kunsztem. W XIX wieku pansori zaczęło przenikać do miast, gdzie zyskało uznanie wśród wyższych warstw społecznych.
W miarę upływu czasu pansori ewoluowało, a jego repertuar rozszerzał się o nowe historie i techniki wykonawcze. Współczesne pansori obejmuje pięć głównych opowieści, znanych jako pięć wielkich pansori (Jeongdongjeon), które są uważane za klasyki gatunku. Każda z tych opowieści ma swoje unikalne cechy i tematykę, od miłości i lojalności po zemstę i sprawiedliwość.
Technika i wykonanie
Wykonanie pansori wymaga niezwykłej umiejętności i wytrzymałości zarówno od śpiewaka, jak i bębniarza. Sorikkun musi opanować szeroki zakres technik wokalnych, w tym różnorodne style śpiewu, modulacje głosu i techniki oddechowe. Występy pansori mogą trwać wiele godzin, a śpiewak musi być w stanie utrzymać intensywność i emocjonalne zaangażowanie przez cały czas.
Gosu, czyli bębniarz, odgrywa kluczową rolę w pansori, dostarczając rytmicznego wsparcia i interakcji z sorikkun. Bębniarz używa tradycyjnego bębna janggu, który ma charakterystyczny kształt klepsydry i jest grany za pomocą pałeczek. Rytm i tempo bębna są kluczowe dla dynamiki występu, a gosu często wchodzi w dialog z sorikkun, dodając do narracji elementy improwizacji i spontaniczności.
Samulnori – dynamiczna energia perkusji
Samulnori to stosunkowo nowa forma tradycyjnej muzyki koreańskiej, która powstała w latach 70. XX wieku. Nazwa samulnori pochodzi od słów „samul” (cztery instrumenty) i „nori” (zabawa), co dosłownie oznacza „zabawa czterema instrumentami”. Samulnori jest dynamiczną i energetyczną formą muzyki perkusyjnej, która czerpie z tradycji wiejskich zespołów perkusyjnych, znanych jako pungmul.
Historia i powstanie samulnori
Samulnori zostało stworzone w 1978 roku przez Kim Duk-soo i jego zespół, którzy postanowili odświeżyć i zmodernizować tradycyjne wiejskie zespoły perkusyjne. Inspiracją dla samulnori były tradycyjne występy pungmul, które były integralną częścią wiejskich festiwali i ceremonii. Pungmul obejmowało nie tylko muzykę, ale także taniec, śpiew i elementy teatralne, tworząc bogate i wielowymiarowe doświadczenie.
Kim Duk-soo i jego zespół postanowili skupić się na muzycznym aspekcie pungmul, tworząc bardziej skoncentrowaną i profesjonalną formę występów. Samulnori szybko zyskało popularność zarówno w Korei, jak i za granicą, stając się symbolem nowoczesnej interpretacji tradycyjnej muzyki koreańskiej.
Instrumenty i technika
Samulnori wykorzystuje cztery główne instrumenty perkusyjne: janggu (bęben klepsydrowy), buk (bęben beczkowy), kkwaenggwari (mały gong) i jing (duży gong). Każdy z tych instrumentów ma swoje unikalne brzmienie i rolę w zespole, tworząc złożoną i dynamiczną strukturę rytmiczną.
- Janggu: Bęben klepsydrowy, który jest grany za pomocą dwóch pałeczek. Janggu jest znany ze swojego elastycznego brzmienia i zdolności do tworzenia różnorodnych rytmów i temp.
- Buk: Bęben beczkowy, który jest grany za pomocą jednej pałeczki. Buk dostarcza głębokiego i rezonującego dźwięku, który stanowi podstawę rytmiczną zespołu.
- Kkwaenggwari: Mały gong, który jest grany za pomocą metalowej pałeczki. Kkwaenggwari ma jasne i przenikliwe brzmienie, które często pełni rolę sygnalizacyjną w zespole.
- Jing: Duży gong, który jest grany za pomocą miękkiej pałeczki. Jing dostarcza głębokiego i rezonującego dźwięku, który dodaje bogactwa i głębi do brzmienia zespołu.
Występy samulnori są znane ze swojej energii i dynamiki, a muzycy często wchodzą w interakcje z publicznością, tworząc żywe i angażujące doświadczenie. Technika gry na instrumentach samulnori wymaga precyzji, koordynacji i wytrzymałości, a muzycy często trenują przez wiele lat, aby osiągnąć mistrzostwo w swojej sztuce.
Znaczenie i wpływ tradycyjnej muzyki koreańskiej
Tradycyjna muzyka koreańska, w tym pansori i samulnori, odgrywa kluczową rolę w koreańskiej kulturze i tożsamości narodowej. Te formy muzyczne nie tylko zachowują i przekazują dziedzictwo kulturowe, ale także inspirują nowe pokolenia artystów i muzyków.
Rola w edukacji i kulturze
Tradycyjna muzyka koreańska jest integralną częścią edukacji kulturalnej w Korei. Wiele szkół i instytucji kulturalnych oferuje programy nauczania pansori i samulnori, umożliwiając młodym ludziom poznanie i zrozumienie ich dziedzictwa muzycznego. Występy i festiwale tradycyjnej muzyki są również ważnym elementem życia kulturalnego w Korei, przyciągając zarówno lokalnych mieszkańców, jak i turystów.
Wpływ na współczesną muzykę
Tradycyjna muzyka koreańska ma również znaczący wpływ na współczesną scenę muzyczną. Wiele współczesnych zespołów i artystów czerpie inspirację z pansori i samulnori, łącząc tradycyjne elementy z nowoczesnymi stylami muzycznymi. Ta fuzja tradycji i nowoczesności tworzy unikalne i innowacyjne brzmienia, które przyciągają szeroką publiczność zarówno w Korei, jak i na całym świecie.
Podsumowując, tradycyjna muzyka koreańska, od epickich opowieści pansori po dynamiczne występy samulnori, jest nieodłącznym elementem koreańskiej kultury i tożsamości. Te formy muzyczne nie tylko zachowują i przekazują dziedzictwo kulturowe, ale także inspirują nowe pokolenia artystów i muzyków, tworząc most między przeszłością a przyszłością.
